آیا شما جزو افرادی هستید که همیشه نیمه خالی لیوان را می‌بینید یا نیمه پر آن را؟ مطالعات نشان می‌دهد هر دو دیدگاه تاثیرات زیادی روی سلامت جسمی و روانی شما می گذارد.
یکی از تحقیقاتی که اخیرا روی هفتاد هزار زن و بین سال‌های 2004 تا 2012 صورت گرفت نتایج جالبی داشته است. نتیجه حاصل از این تحقیق نشان داد که افراد خوشبین به طور معناداری ریسک کمتری برای مرگ و میر ناشی از برخی بیماری‌های خطرناک داشتند. این بیماری ها شامل موارد زیر می باشند:
– بیماری های قلبی
– سکته مغزی
– سرطان ها
– بیماری‌های تنفسی
سایر مزایای تفکر مثبت عبارتند از:
– کیفیت بهتر زندگی
– سطح بالای انرژی
– برخورداری از سلامت جسمی و روانی بیشتر
– بهبودی سریع تر پس از جراحات و بیماری ها
– ابتلای کمتر به سرماخوردگی
– میزان کمتر افسردگی
– مدیریت بهتر استرس و حل مسئله
– امید به زندگی بیشتر
مثبت اندیشی یک چراغ جادو نیست و مشکلات را ناپدید نمی کند. بلکه باعث می شود مسائل قابل حل تر و قابل مدیریت شوند.
چطور افکار مثبت داشته باشیم
تفکر مثبت از طریق چند تکنیک و تمرین قابل دستیابی است. تاثیر این تمرینات و تکنیک‌ها اثبات شده است. تمریناتی مانند تصورات مثبت و گفتن جملات مثبت با خود. در این قسمت به چند نکته برای شروع تفکر مثبت و چگونگی آموزش به مغز برای مثبت اندیشی اشاره می شود.
روی چیزهای خوب تمرکز کنید
موقعیت های چالش برانگیز و وجود موانع بخشی از زندگی هستند. وقتی با چنین موقعیت هایی روبه رو می شوید سعی کنید روی بخش‌های خوب آن تمرکز کنید. این قسمت های خوب ممکن است بسیار جزئی و کم اهمیت به نظر بیایند. اگر به دنبال نقاط مثبت در قضیه ای باشید حتما نکته ای هر چند کوچک مانند بارقه خورشید از پشت ابر پیدا خواهید کرد. مثلا اگر قرار کاری شما با فردی به ناگهان از طرف وی کنسل می شود در حالی که شما برای آن کلی برنامه ریزی کرده و وقت گذاشته بودید حتما ناراحت می شوید. ولی سعی کنید فکر کنید چقدر وقت آزاد پیدا کرده اید که می توانید آن را با دیدن فیلم و یا انجام کار مورد علاقه خود بگذرانید. این تفکر به نفع شماست زیرا شما قادر نیستید وضعیت را در آن شرایط تغییر دهید. ولی می توانید از درون آن شرایط نامناسب یک نکته مثبت بیابید و بابت آن خوشحال باشید.
تمرین شکرگزاری کنید
تمرین شکرگزاری مزایای زیاد و اثبات شده ای دارد. این کار می‌تواند باعث کاهش استرس و افزایش عزت نفس و انعطاف پذیری بیشتر در موقعیت‌های دشوار شود. به چیزهایی که باعث آسایش و راحتی شما در زندگی شده فکر کنید. حداقل روزی یکبار بابت آنها شکرگزاری کنید. این موارد می توانند چیزهای بسیار کوچک و ساده باشند. مثل کمک یک همکار به شما برای انجام یک پروژه، کمک همسر در انجام کارهای خانه و یا حتی عشقی که از حیوان خانگی خود دریافت می کنید. مطالعاتی که در این زمینه انجام شده نشان می‌دهد افرادی که شکر گزاری می کنند معمولاً افراد خوش بین هستند و احساسات بهتری را نسبت به دیگران تجربه می‌کنند. می توانید هر روز در دفترچه یادداشت خود چند مورد را که بابت آن شکرگزار هستید یادداشت کنید و یا لیستی تهیه کنید که موارد مثبت و قابل شکرگزاری را در آن یادداشت کنید و هنگام مشکلات نگاهی به آن بیاندازید و بابت آنها خوشحال و شکرگزار باشید.
شوخ طبع باشید
مطالعات نشان می دهند که خنده باعث کاهش استرس، نگرانی و افسردگی می گردد. همچنین خنده باعث می‌شود فرد مود بهتری پیدا کند و عزت نفس بیشتری داشته باشد. سعی کنید در همه حال حتی در مواقع دشواری شوخ‌طبع باشید و به خودتان اجازه بدهید که بخندید. این کار باعث می‌شود که دشواری مسائل برای شما کمتر شود. حتی اگر نمی‌توانید بخندید به این کار تظاهر کنید زیرا حتی ادای خندیدن و خنده مصنوعی نیز استرس را کم می کند.
با خودتان حرف های مثبت بزنید
اغلب افراد بدترین منتقدان نسبت به خود هستند. اینکه فرد دائم از خودش انتقاد کند در طول زمان باعث ایجاد افکار منفی می گردد. برای توقف این کار باید نسبت به صدای درونی خود آگاه باشید و سعی کنید پس از هر فکر منفی که می کنید یک پیغام مثبت با خودتان تکرار کنید. تحقیقات نشان داده است که حتی یک تغییر کوچک در نحوه حرف زدن با خودتان می تواند تاثیرات مثبتی روی احساسات، افکار و رفتار شما در شرایط پر استرس بگذارد.
نقاط منفی خود را بشناسید
نگاهی به زندگی خود بیاندازید و سعی کنید نقاطی از زندگیتان را پیدا کنید که در آن اغلب منفی هستید و بیشترین افکار منفی در آن حالات به سراغتان می آید. اگر خودتان به تنهایی نمی‌توانید این کار را انجام دهید و مطمئن نیستید که آیا واقعاً در برخی حالات به خصوص، منفی هستید یا خیر؟! از یک دوست یا همکار قابل اعتماد تان کمک بگیرید. همکار قابل اعتماد شما به راحتی می تواند بگوید که در محیط کار در چه مواقعی منفی گرا هستید. مثلاً پس از بررسی ممکن است متوجه شوید که هنگام رانندگی دارای افکار و رفتار منفی فراوانی هستید. پس از شناسایی نقاط منفی سعی در از بین بردن آنها کنید.
هر روزتان را با یک یادداشت مثبت آغاز کنید
سعی کنید برای خودتان یک مراسم شخصی داشته باشید و هر روزتان را برای رهانیدن خودتان از انرژی های منفی و تعالی با این مراسم آغاز کنید. نوع آن بستگی به خودتان دارد. مثلاً می‌توانید یک جمله مثبت بر روی برگه نوشته و به میز کار و یا یخچال بچسبانید. برخی دیگر از روش ها که می توانند موثر باشند عبارتند از:
– به خودتان بگویید که امروز، یکه روز فوق‌العاده است و یک روز عالی در پیش دارم. چند جمله مثبت را با خودتان تکرار کنید.
– یک پلی لیست از آهنگ های شاد و انگیزشی که مفهوم مثبتی دارند درست کنید و هر روز صبح به یکی از آنها گوش دهید.
– روزتان را با فرستادن چند جمله مثبت و یا تعریف از خصایص مثبت شخصی که دوست دارید آغاز کنید. حداقل یک جمله مثبت برای دوستانی که از آنها انرژی مثبت می گیرید ارسال کنید.
چطور مثبت باشیم وقتی هیچ چیز سر جای خودش نیست
تلاش برای مثبت بودن در شرایط استرس زا و با وجود مشکلات و تجربیات ناخوشایند کاری دشوار به نظر می‌رسد. در این حالت باید سعی کنید حتی تنها نقطه روشن ماجرا را پیدا کنید. سعی کنید در این حالت با دوستان و اطرافیانی که انرژی مثبت دارند بیشتر تماس داشته باشید. در واقع تفکر مثبت این نیست که شما تمامی افکار و احساسات منفی خود را انکار کنید. بلکه باید سعی کنید که اجازه ندهید این افکار و احساسات منفی سکان زندگی شما را به دست بگیرند.
در شرایط دشوار سعی کنید خودتان را به عنوان سوم شخص ببینید. یعنی تصور کنید یکی از دوستان نزدیک شما همین مشکلات حال حاضر شما را دارد. در چنین شرایطی چطور او را آرام می کنید؟ چه حرف های مثبتی به او می زنید تا بتواند با شرایط کنار بیاید؟ مسلما شما به او می‌گوید که در این شرایط کاملاً طبیعی است که احساس ناراحتی، غم و یا اضطراب داشته باشد. اما حتماً نکاتی را به او یادآوری می کنید که در کنترل شرایط و آرام کردن وی موثر هستند. نکات مثبتی که حتی در شرایط سخت وجود دارند را به وی یادآوری می کنید. حال سعی کنید همین نکات و جملات را به خودتان بگویید و از درون شرایط دشوار به دنبال نقطه امید و مثبتی باشید که حالتان را بهتر کند.
عوارض جانبی تفکر منفی
تفکر منفی و احساساتی مانند بدبینی، استرس و عصبانیت که معمولاً با آن همراه هستند می توانند سبب ایجاد مشکلات جسمی و افزایش خطر برخی از بیماری‌ها و حتی کوتاه کردن طول عمر شوند. استرس و سایر احساسات منفی می توانند باعث ایجاد مراحلی در بدن شوند. مثلاً استرس باعث آزاد شدن هورمون استرس شده، بر روی متابولیسم بدن تاثیر گذاشته و همچنین عملکرد سیستم ایمنی را دچار اختلال می کند.
چه موقع لازم است از پزشک کمک بگیرید
اگر با وجود انجام تمام تمرین ها و تلاش ها باز هم افکار منفی دارید و در کنترل احساسات منفی خود مشکل دارید بهتر است به یک روانپزشک مراجعه کنید. در چنین شرایطی درمان های روانپزشکی به کمک شما آمده و اوضاع را بهتر خواهند کرد.
تهیه کننده : وحیده وزین پور
تایید شده توسط معاون آموزشی آقای علیخو